२०८० चैत्र १५, बिहीबार
Health Aawaj logo
गृहपृष्ठसमाचारमनकारी डाक्टरहरूले बचाएकी २४ वर्षीया लाली

मनकारी डाक्टरहरूले बचाएकी २४ वर्षीया लाली


१३ कात्तिकमा मध्यरात पौने दुई बजे गाइनोकोलोजिष्ट डा. गहना गुरुङ मस्त निन्द्रामा थिइन् । मोबाइलमा घण्टी बज्यो । एक जना सिकिस्त बिरामी अस्पताल भर्ना भएका छन्, उपचार गर्नुप¥यो । हिमाललगायतका झण्डै एक दर्जन अस्पतालबाट भौतारिदै चिनजानमार्फत बुढानिलकण्ठस्थित करुणा अस्पताल आइपुगेकी थिइन्, ती बिरामी ।

सुदूरपश्चिमको कैलाली धनगढीकी २४ वर्षीया लाली चौधरी अवस्था क्रिटिकल थियो । अस्पताल पुगेर डा. गहनाले बिरामीको अवस्था चेकजाँच गर्न थालिन् । उनलाई हेल्प सिन्ड्रोम (प्रेग्नेन्सी कप्लिकेसन) भएको पत्ता लाग्यो । शरीरमा १ लाख ५० हजारदेखि ४ लाखसम्म हुनुपर्ने प्लेटलेस १५—१६ हजारमा झरेको थियो । बिरामीलाई श्वास फेर्नेलगायतका जटिल स्वास्थ्य समस्याहरु थिए ।

डा. गहनाका अगाडि प्रश्न खडा भयो रिस्क लिने कि नलिने ? यसो हेरिन्, बिरामी २४ वर्षको कलिलो उमेरकी । उनले सोचिन्, ‘कसरी यतिकै छोड्नु ? मैले रिस्क लिए भने त एक जीवन जोगाउन सकिन्छ । रिस्क नै लिइन भने त निश्चित छ एक जीवन सकिन्छ ।’ उनले आँट बटुलिन् । बिरामी पक्षलाई बिरामीको अवस्थाका बारेमा ब्रिफिङ गर्दै प्लेटलेसको जोहो गर्न लगाइन् ।

त्यसका लागि करुणा अस्पतालका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सिईओ) डा. रामकुमार श्रेष्ठले आफ्नो गाडी नै बिरामी पक्षलाई दिएर रगत खोज्न दौडाए । बिरामी पक्षसँग उपचारका लागि आवश्यक पर्ने खर्च समेत थिएन् । अस्पतालले पैसा बिना नै शल्यक्रियाको तयारी द्रुत गतिमा अगाडि बढायो । १४ कात्तिकको विहानैदेखि सुरु गरिएको शल्यक्रियाको तयारी राति ९ बजे सकियो । बिरामीलाई ४ पिन्ट रगत दिएर प्लेटसलेस संख्या ४८ हजार पु¥याइयो ।

यतिमै शल्यक्रिया गर्न आफैमा चुनौतीपूर्ण र खतरापूर्ण कार्य थियो । तर, डा. गहनाको टिम बिरामीको जीवनलाई केन्द्रमा राखेर रिस्क लिएरै भएपनि शल्यक्रिया गर्न तयार भयो । राति १० बजे डा. गहनासहित एनेस्थेसियोलोजिष्ट डा. शुभकल्याण श्रेष्ठ, मेडिसिनका चिकित्सक डा. परशुराम घिमिरेको टोली शल्यक्रिया सुरु ग¥यो । ‘मानिसमा १ लाख ५० हजारदेखि ४ लाखसम्म प्लेटलेस हुनुपर्छ, १ लाखभन्दा तल प्लेटलेस भएको बिरामीलाई शल्यक्रिया गर्नु निकै जोखिमपूर्ण थियो । तर, हामीले जसरी पनि बिरामीलाई बचाउने विकल्प सोचेरै शल्यक्रिया अगाडि बढायौं,’ डा. गहना भन्छिन् ।

आफन्तसँग लाली

शल्यक्रिया अलि लामो भयो । राति पौने एक बजेतिर बल्ल शल्यक्रिया सकियो । बिरामीलाई पोष्टअप वार्डमा सारियो । तर, बिरामी अवस्था जटिल नै थियो । चिकित्सकहरुले हार मानेनन्, निरन्तर प्रयासहरु गरिरहे । अन्ततः ७२ घण्टापछि लालीको स्वास्थ्यमा सुधारका संकेतहरु देखिन् थाले । ‘हाम्रो टिमवर्कको परिणाम बल्ल देखियो, त्यसले धेरै आशाहरु पलाए,’ डा. गहनाले सुनाइन् । ७ दिन आईसीयुमा राखेर उपचार गरेपछि उनलाई जनरल वार्डमा सिफ्ट गरियो ।

अन्ततः लाली २३ कात्तिकमा अस्पतालबाट डिस्चार्ज भइन् । उनलाई हेरिरहेका चिकित्सक डा. परशुरामकाअनुसार अहिले उनको स्वास्थ्य अवस्था पूर्णतयाः नर्मल छ । ‘लालीको अवस्था सबै नर्मल छ । ट्रमाटोकी केसबाट ग्रुजिएकाले मानसिक अवस्था गाह्रो हुने हुन्छ । तर, उनमा त्यसको असर पनि छैन,’ उनले भने, ‘ट्युब राखेका कारण बोल्नमा केही समस्या छ । त्यो पनि ५—७ दिनमा ठीक हुन्छ ।’

अस्पतालका सिईओ डा. रामकुमारकाअनुसार लालीको रिस्क लिएर शल्यक्रिया गरिएको हो । ‘हामीले रिस्क लिएर उहाँको शल्यक्रिया ग¥यौं ।’ अझ केही अस्पतालले त पैसा तिर्न नसक्ने भनेर लालीलाई आईसीयुबाट निकालेर अर्को अस्पतालमा पठाइदिएका थिए । तर, करुणा अस्पतालले भने लालीको शल्यक्रिया निःशुल्क गरिदिएको हो । ‘हामीले औषधीबाहेक सबै कुरा निःशुल्क गरिदियौं,’ डा. राम भन्छन्, ‘प्राइभेटले पैसाका लागि मात्रै काम गर्नुभएन । २—४ घण्टा हामीले आफ्नो ज्याला नलिदा कोही बिरामी बाँच्छ भने किन नगर्ने ?’ ल्याब परीक्षण र अन्य कुराका लागि पनि डा. रामले सहयोग जुटाइदिए । ‘नत्र हामी स्टाफहरुबाटै ५—५ सय जम्मा गरेर भएपनि उपचार खर्च तिरिदिने सोचमा थियौं,’ यी युवा चिकित्सक भन्छन्, ‘तर, सहयोग जुट्यो, बिरामीलाई राम्रो भयो । हामी खुसी छौंं ।’

सोमबार हेल्थआवाज प्रतिनिधीसँग भलाकुसारीका क्रममा लाली र उनका श्रीमान बुद्धिराम चौधरीको अनुहारमा खुसी फुलिरहेको थियो । ‘सबै डाक्टर रातभर खटेर मलाई बचाउनुभयो,’ लालीले सुनाइन्, ‘बाँचिदैन जस्तो लागेको थियो । नयाँ जीवन पाए ।’ उनका श्रीमान बुद्धिराम अस्पताल र मनकारी चिकित्सकहरुको टिमले आफ्नी श्रीमतीलाई नयाँ जीवन दिएकोमा अनुग्रहित थिए । ‘उहाँहरुको सबैको सहयोगका लागि निकै आभारी छु,’ उनले भने, ‘पैसा र पावर हुनैपर्ने रहेछ । पावर र पैसा भएको भए यति धेरै अस्पताल चहार्नु पर्दैन्थ्यो होला ।’ जे भएपनि धनगढीको जीविकोपार्जन मात्रै गर्न सक्ने परिवारका उनी जीवनसाथीलाई सन्चो भएकोमा फुंरुग छन् ।

रातभर दर्जनौ अस्पताल चहार्दा

हेल्थआवाजसँग श्रीमती बिरामी भएपछि ब्यहोर्नु परेको समस्या सुनाउँदै बुद्धिराम, उनकी लाली र आफन्त

धनगढी उपमहानरपालिकाका बुद्धिराम चौधरी २८ वर्षका भए । उनकी २४ वर्षीया श्रीमती लाली चौधरी २२ हप्ताका गर्भवती थिइन् । १० कात्तिकमा राति १० बजे उनकी श्रीमतीमा श्वास फेर्न गाह्रो, ज्वरो आउने, बस्नै नमिल्ने, छाती दुख्नेलगायतका समस्या देखिन थाले । त्यसपछि उनले नवजीवन अस्पताल लगे । त्यहाँका चिकित्सकहरुले आईसीयु भएको अस्पतालमा लैजान सुझाए । सेती प्रादेशिक अस्पतालमा लगे । त्यहाँ पनि आईसीयु पाएनन् ।

त्यसपछि उनले आईसीयुको खोजीमा माया मेट्रो अस्पताल लगे । ‘त्यहाँ पनि आईसीयु पाइन्,’ उनले भने, ‘त्यसपछि निसर्ग अस्पताल लगे ।’ त्यहाँका ड्युटी चिकित्सकले आईसीयुमा राख्नुपर्ने अवस्था छैन भन्दैं जनरल वार्डमा भर्ना गरिदिए । अवस्था झन बिग्रदैं गइरहेको थियो । विहान विशेषज्ञ चिकित्सक आएर चेकजाँच गरे । ती चिकित्सकले नेपालगन्ज लैजान सुझाव दिए ।

बुद्धिरामका साथीभाइ र घरपरिवारले नेपालगन्जमा उपचार नभए काठमाडौं नै लानुपर्छ भन्दैं काठमाडौं नै लग्न सुझाव दिए । त्यसपछि बुद्धिराम बिरामी श्रीमती लिएर हवाईजहाजमा काठमाडौं आए । काठमाडौंको कमलपोखरीस्थित हिमाल अस्पतालमा एक रात आईसीयुमा राखे । हिमाल अस्पतालले भोलिपल्ट १३ कात्तिकमा वीर अस्पतालमा रिफर गरिदियो । वीर अस्पतालमा गाइनो सेवा नभएकाले त्यहाँबाट उनीहरु सर्वाङ नर्सिङ होम पुगे । त्यहाँ भिडियो एक्सरे गरे, तर त्यहाँ पनि उपचार भएन । यतिन्जेल राति भइसकेको थियो । त्यसपछि उनीहरु त्रिवि शिक्षण अस्पताल पुगे । त्रिवि शिक्षण अस्पतालमा आईसीयु बेड पाएनन् ।

यतिकैमा उनका जेठानका सहपाठी राकेश महर्जनसँग सम्पर्क भयो । राकेशकी क्लासमेटका थिइन्, करुणा अस्पतालका सञ्चालक डा. रामकी बहिनी । राकेशले डा. रामकी बहिनीसँग समस्या बिसाए । डा. रामले बिरामीको करुणा अस्पतालले उपचारको जिम्मा लिइदिने बताए । त्यसपछि १३ कात्तिकको राति २ बजे अस्पताल चहार्दा—चहार्दै हैरान भएकी लालीलाई लिएर बुद्धिरामले करुणा अस्पताल बुढानिलकण्ठ पुगे । अस्पतालले तत्कालै बिरामीलाई इमर्जेन्सीमा भर्ना गरेर आईसीयुमा राख्यो र उपचारका प्रक्रिया अगाडि बढायो ।

यसरी बचायौं लालीलाई : डाक्टर अनुभव

डा. गहना

डा. गहना गुरुङ, गाइनोकोलोजिष्ट, करुणा अस्पताल

लालीलाई हेल्प सिन्ड्रोम (प्रेग्नेन्सी कप्लिकेसन) भएको थियो । यसले कलेजोको एन्जाइमलाई तलमाथि गराउने हुन्छ । कलेजोले नै काम गर्न छाड्ने हुन्छ । रगतलाई हानी पु¥याउने, हेमोग्लोबिनलाई निकै लो बनाइदिन्छ । बिरामीलाई रिगंटा लाग्ने, पेट दुख्ने, श्वासप्रश्वासमा समस्या हुने, आँखा धमिलो देखिने हुन्छ ।

लालीको अवस्था निकै क्रिटिकल थियो । तर, पनि हामीले रिस्क लियौं किनकि त्यसबाहेक अर्को कुनै पनि विकल्प थिएन । यो बेलामा कतै ज्यानमा काटियो भने पनि त्यहीबाट रगत गएर मृत्युसमेत हुनसक्ने खतरा रहन्छ । उनी मात्र २४ वर्षकी थिइन् । विकल्प अप्रेशन मात्र थियो । उनका श्रीमानको अवस्था पनि नाजुक थियो ।

१२—१३ वटा अस्पताल धाइसकेका थिए । पैसा पनि सकिसकेको थियो । यो रोग त गर्भवतीको सालको रोग भयो । हामीले बच्चा चाहिँ निकाल्छौ तर बच्चाको आशा नगर्नु भनेका थियौं । श्वासप्रश्वासका लागि पाइप लगाउनुपर्ने अवस्था थियो । लालीको अवस्था ८० वर्षको बुढापाका गम्भीर भएर अस्पताल भर्ना भएकोजस्तो अवस्था थियो ।

४ पिन्ट रगत चढाएका थियौं । हामीले तुरुन्तै रातिसम्म तयार गर्नु भन्यौं । त्यही राती ९ बजेसम्म उहाँहरुले तयार गराउनुभयो । त्यति गर्दा ४८ हजार प्लेटलेस आयो, त्यो पनि राम्रो स्थिति थिएन् । टिमले त्यसपछि रिस्क लिने सल्लाह भयो । र, हामीले करिब १० बजे तिर अप्रेसन सुरु गर्यौं । भाग्यबस रगत जानुपर्ने हो, त्यति चाहिं गएन् । हामीले पौने १ सम्म लगाएर अप्रेशन गर्यौं । उनलाई आईसीयुमा सिफ्ट गर्यौं । त्यहाँ पुग्दा सेतो रगत घट्दै गैसकेको थियो ।

७२ घण्टापछि बल्ल सुधार देखिन थाल्यो । शरीरको संक्रमणको शक्ति घटेपछि विभिन्न रोगले समात्ने हुन्छ । हामीलाई पनि ७२ घण्टापछि सुधार आएपछि आशा लाग्न थाल्यो । त्यसपछि प्रेसरको औषधी दिनु परेन् । आफै श्वास फेर्न सक्ने भइन् । खाना खाने भइन् । सात दिन त आईसीयुमै बस्नुप¥यो । वार्डमा सिफ्ट गरेपछि दालहरु खान सक्ने भइन् । प्लेटलेसहरु माथि आयो, रातो रगत देखिन थाल्यो । त्यसपछि हामीले डिस्चार्ज गर्यौं ।


क्याटेगोरी : समाचार



तपाईको प्रतिक्रिया दिनुहोस


ट्रेण्डिङ