मानिसको मृत्यु भएको केही घन्टासम्म उसको धेरै अंगहरू काम लाग्न सक्छ। तर, मृत्युको ४-६ घण्टापछि उसको आँखा भने काम लाग्दैन। अमेरिकाका उटाह युनिभर्सिटीका डा. फ्रान्स विनबर्ग र अनुसन्धानकर्ता फातिमा अब्बासले भने मृतकको आँखालाई जीवन्त बनाउन सफल भएका छन् ।
‘हामीले मानव म्याकुलामा फोटोरिसेप्टर सेलहरू फिक्स गरेका छौं। मानिसको मृत्यु भएको करिब ५ घन्टापछि हामीले यी आँखा पाएका छौं । मानिसहरूले फोटोरिसेप्टर सेलहरूबाट केन्द्रीय दृष्टि पाउँछन्, ‘ विश्वविद्यालयका जोन ए, मोरान आँखा केन्द्रका पोस्टडक्टोरल अनुसन्धानकर्ता फातिमा अब्बास भन्छिन्, ‘जसकारण हामी कुनै पनि कुरामा हल्का रंगहरू स्पष्ट रूपमा देख्न सक्छौं।’
यी आँखा कोषिकाहरूले उज्यालो प्रकाश, रंगीन प्रकाश र प्रकाशलाई प्रतिक्रिया दिइ प्रयास र कडा परिश्रम सार्थक बनाएको उनको भनाई छ।
नेचर जर्नलमा प्रकाशित लेख
फातिमा अब्बास नेचर जर्नलमा प्रकाशित नयाँ अनुसन्धानकी लेखिका हुन्। उनले यो अनुसन्धानको उद्देश्य न्यूरोन्स कसरी र किन मर्छ भन्ने जान्न रहेको बताइन । साथै कसरी न्यूरोन्स पुन: उत्पन्न गर्न सकिन्छ। यस अनुसन्धानमा, टोलीले केन्द्रीय न्यूरोनल प्रणालीको लागि नमूनाको रूपमा मानव रेटिना प्रयोग गरेर धेरै खोजहरू ग-यो।
सुरुमा, अनुसन्धानकर्ताहरूले फोटोरिसेप्टर कोषिकाहरुलाई पुनर्जीवित गर्न सफल भए, तर अक्सिजनको कमीका कारण तिनीहरूले राम्ररी काम गर्न सकेनन्। त्यसपछि अन्वेषकहरूले मोरान आई सेन्टरका वैज्ञानिक फ्रान्स विनबर्गसँग मिलेर अक्सिजनको अभावले हुने क्षतिलाई कसरी पार गर्ने भन्ने बारेमा काम गर्न थाले। यसका लागि टोलीले विशेष यातायात इकाई गठन गरेको छ ।
यो एकाइले मानिसको मृत्यु भएको २० मिनेटभित्र आँखामा लगाइने अक्सिजन र अन्य पोषक तत्वलाई पुनर्स्थापित गर्न सक्षम हुन्छ। टोलीले विद्युतीय गतिविधि उत्पन्न गर्न र आउटपुट मापन गर्न रेटिनालाई उत्तेजित गर्न सक्ने उपकरण सिर्जना गर्यो।
मौरीका तरंगहरू जीवित मानवको आँखामा एक प्रकारको विद्युतीय संकेत हुन्। यो आँखाको रेटिनाको भित्री तहको स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित छ। यही कारणले गर्दा मृतकको शरीरबाट निकालिएको आँखामा बी-वेभ उत्तेजित गर्नु आवश्यक हुन्छ। यदि यो हुन्छ भने, यसको मतलब यो हो कि म्याकुलाको तहहरू जीवित मानवको आँखामा जस्तै पुन: परिक्रमा भइरहेको छ।
-एजेन्सी
