सदाबहार सुन्दरी उषा, भन्छिन्, ‘मानसिक स्वास्थ्य फिट राख्दा जीवन स्वस्थ हुन्छ’

‘सदाबहार सुन्दरी’ उषा खड्गी उमेरले ४३ वर्षको उकालोमा हिडिरहेकी छिन् । उनी अझै ३०-३२ वर्षकी युवतीजस्ती देखिन्छिन् । अनुहारमा उस्तै ताजगी भेटिन्छ । मोडलिङ, विज्ञापनसँगै ‘उषा स्टाइलिस कलेक्सन’ मार्फत फेसन व्यवसाय हाँकिरहेकी उनी सन् २००० की नेपाल सुन्दरी हुन् ।

२२ वर्षदेखि ग्ल्यामर दुनियाँमा आफ्नो सुन्दरताका कारण नाम कमाएकी उनी ११ वर्षदेखि व्यवसायमा संलग्न छन् । अहिले न्युज २४ बाट प्रसारण हुने ‘आमा’ कार्यक्रमकी प्रस्तोता पनि हुन् । त्यसबाहेक उनी अहिले ‘सोसल मिडिया इन्फ्लुएन्सर’को भूमिका पनि छन् । मल्टीपल भूमिकाहरुमा एकसाथ जमिरहेकी उषा इभेन्टमा जज र कोरियोग्राफरका रुपमा पनि सक्रिय छन् ।

पछिल्ला २२ वर्षमा बागमतीमा धेरै पानी बगिसकेको छ । तर, उषाको सुन्दरतामा कुनै बदलाव छैन । सुन्दरता र जवानीमा खानपिन, व्यायामजस्ता कुराको प्रभाव रहन्छ । के उषाको सौन्दर्यको राज पनि यही हो ? आज हामी उषाको खानपान, जीवनशैलीबारेमा गफगाफ गरौं है त ?

युवा व्यवसायी उषाको दैनिकी विहान साढे ६ बजेटबाट सुरु हुन्छ । उठ्ने बितिकै उनी पानी पिउँछिन् । त्यसपछि चिया लिन्छिन् । उनीको रोजाइमा लेमन ग्रास टी वा कालो चिया पर्छ । त्यसपछि भान्सामा छिर्छिन् । भान्सामा काम गर्ने स्टाफ भएकाले सुपरभाइज गर्छिन् ।

यतिन्जेल छोराछोरीको स्कुल जाने टाइम भइसक्छ । छोरा र छोरीलाई स्कुल पठाउँछिन् । त्यसपछि केही फुर्सदको समय बच्छ । केही समय मोबाइल चलाउँछिन् र अपडेट हुन्छिन् । त्यसपछि उनी ४५ मिनेट शारीरिक अभ्यास गर्छिन् । ‘म नियमित योगा गर्छु,’ हालैको एक मध्यान्ह हेल्थआवाजसँगको भलाकुसारीमा उनले सुनाइन्, ‘प्राणायाम, श्वासप्रश्वास सम्बन्धि व्यायाम गर्छु ।’ यसका साथै संगीत बजाएर आँखा बन्द गरेर केही समय मेडिटेसन पनि गर्छिन् । नियमित ४ केजी तौल उठाउँछिन् । त्यही कारण ५ फिट ५ इन्च उचाइ भएकी उषाको वजन ६१ किलो छ ।

यो अभ्यास नियमित गर्ने भएकाले राम्रो नतिजा आउने उनको अनुभव छ । ‘यो नियमित गर्नुपर्ने एक्ससाइज हो । यसको नतिजा लामो समयसम्म शरीर मेन्टेन हुन्छ,’ उनी भन्छिन् ।

उषा जाडोमा चाहिँ यो अभ्यास अक्सर मात्रै गर्थिन् । तर, गर्ने र नगर्ने हुँदा अनुहार सुन्नेको जस्तो हुन थाल्यो । त्यही कारण चिकित्सकको सल्लाहमा जाडोमा साताको ३ दिन शारीरिक अभ्यास गर्छिन् ।

विहान ब्रेकफास्ट गर्ने उनको बानी छैन । उषाले खानपिनमा १६ घण्टे फास्टिङ लागु गरेकी छन् । रक्तचाप कहिले उच्च र कहिले न्यून हुन थालेपछि गत अगष्टबाट उनले खानपिनमा फास्टिङ गर्न थालेकी हुन् । सुरुका ६ महिना उनले पूर्ण रुपमा १६ घण्टा नै फास्टिङमार्फत तौल घटाइन् । अहिले कहिलेकाही यो फास्टिङ १४ घण्टासम्ममा झर्छ । ‘साँझ ७ देखि साढे ७ को बीचमा खान्छु,’ उषा भन्छिन्, ‘त्यसपछि अर्को दिन बिहान १०—११ बजेका बीचमा खान्छु ।’

फास्टिङमा रहँदा उनलाई सुरु—सुरुमा भोक लाग्थ्यो । त्यतिबेला उनले कालो चिया र सुगर फ्री विस्कुट लिइन् । ‘सुरुमा सक्दिनँजस्तो भएको थियो । तर, विस्तारै यसले मलाई निन्द्रा लाग्ने, ग्यास्ट्रिक नहुने, तौल घट्ने, प्रेसर नियन्त्रण भयो,’ उनले सुनाइन्, ‘भोलिसम्म भोकै बस्नुपर्छ भन्ने मानसकिताले म धेरै पानी पिउने भए ।’

उषाको खानपिनमा पनि तडक—भडक छैन । खानामा दाल, भात, तरकारी, साग, गेडागुडी हुन्छ । एक छाक मात्र भात खाने भएकाले उनको विहानको खाना थकाली स्टाइलकै हुन्छ । उनी नबिराइकन दैनिक एउटा अण्डा खान्छिन् । त्यसबाहेकका उनको प्रिय परिकार आलु फ्राई त अनिवार्य नै हुने भयो । अक्सर मासु खानाका समेटिन्छ । उनको भान्सामा प्रायः कुखुराको मासु पाक्छ । तर, इभेन्ट र सुटिङमा जाँदा भने खाना खाने समयमा ढिलाइ हुने भएकाले उनी ब्रेकफास्ट पनि लिन्छिन् । ब्रेकफास्टमा २ पाउरोटी, अण्डा, ससेज, दुध र हर्लिक्स हुन्छ । उषाको ब्यागमा ट्याङ्ग जुस राख्ने गर्छिन् । दही र सलाद पनि उनको मेनुमा छ ।

विहानको खाना खाइसकेपछि उषा साढे ११ देखि साढे १२ सम्म अफिस पुगिसक्छिन् । मःम, पिज्जाजस्ता बाहिरका खानेकुरा प्रायः खादिनन् । अहिले अक्सर लिएपनि पहिले त उनी फास्टफुडहरु छुदैनन् थिइनँ । दिनभर अफिस, मिटिङ, सुटिङलगायतका कामहरुबाट उनी चाँडोमा ६ बजे र ढिलोमा ८ बजेसम्म घर फर्किसक्छन् । उनको साँझको खानामा पास्ता, वोट्स, दही, दाल, रोटी, पाउरोटीजस्ता कुराहरु हुन्छन् । उषा भान्छामा तोरी, सोयाबिनको तेल र शुद्ध घ्यु प्रयोग गर्छिन् ।

खाना खाइसकेपछि बच्चाको होमवर्क हेर्ने, खेल्ने र छोरालाई साढे ९ बजेसम्म सुताइसक्ने उनको रुटिङ छ । त्यसपछि केही सयम साथीभाइसँग गफगाफ गरेपछि उनी ११ बजेसम्म बेडमा पुगिसक्छन् । ‘१० घण्टा निन्द्रा पु–याउँछु । यो मैले कोभिडको समयमा सिके,’ उषा भन्छिन्, ‘दिनभर सुत्ने १० बजे उठ्ने, जे पायो त्यही परिकार बनाएर खाने गर्दा स्वास्थ्यलाई राम्रो भएन् । निन्द्रा र खानपिन राम्रो भएन भने एन्जाइटी भयो ।’ त्यही कारण उनी अहिले सक्रिय जीवन र सन्तुलित जीवनशैलीमा जोड दिन थालेकी छन् ।

दुई सन्तानकी आमा उषाको सुन्दरताको राज के हो ? ‘खानपिन, फेसनलगायतका सबै कुरामा विशेष ध्यान दिनुपर्छ,’ हाँस्दै उनले सुनाइन्, ‘म मध्यवर्गीय परिवारबाट आएकी हुँ । सबै कुरा सिक्दैं आए । सायद मेरी आमा सुन्दर भएर पनि म राम्री होला ।’ सन् १९९९ देखि निरन्तर एकनास लाइमलाइटमा रहेकी उनी राति झगडा हुँदा पनि बिहान त्यो सबै बिर्सिएर ओठमा मुस्कान बोकेर निस्किन्छन् । त्यही उनको खास विशेषता हो ।

उषा स्कीनको पनि उतिकै ख्याल राख्छिन् । महिनाको एकपटक ‘हाइड्रा फेसियल’ गर्छिन् । विहान भिटामिन, सिरम, सनस्क्रिन र मोस्चोराइजर अनि सामान्य मेकअप गर्छिन् । राति फेस वास, रेटनल सिरम र मोस्चोराइजर प्रयोग गर्छिन् । कपालको स्याहार गर्ने समय निकाल्न नसक्ने भएकाले उनी पार्लरमै गएर हरेक १५ दिनमा कपालको ट्रीटमेन्ट गर्छिन् । साताको दुईपटक तेल लगाउँछिन् ।

स्वस्थ जीवनका लागि बाहिर निस्कँदा घरबाटै टिफिन लैजान उनको सुझाव छ । त्यसबाहेक मौसमी खानेकुरा सकेसम्म अलिअलि खान, कतै खाना, खाजा खानुअघि सम्भव भएसम्म अलि अगाडी नै पानी खान, शरीर सन्तुलनमा राख्न नियमित ब्यायाम गर्न उनको आग्रह छ । ‘शरीर मेन्टेन गर्न एक वर्ष व्यायाम गरेर मात्र एक महिना छोड्दा पनि अप्राकृतिक हुन जान्छ,’ उषा भन्छिन्, ‘अनुहार र कपालमा पनि त्यस्तै हो । एक महिना वास्ता नगर्दा धेरै समस्या आएको हुन्छ ।’ त्यसैले सधैँ अनुहार, शरीर, कपालको स्याहारलाई निरन्तरता दिनुपर्नेमा उनको जोड छ ।

कोभिड–१९ ले निम्त्याएको एन्जाइटी

खानपिन र निन्द्राको अनियमिताका कारण कोभिड—१९ का बेला उषाको स्वास्थ्यमा समस्याहरु देखा परे । जसले रक्तचाप असन्तुलित भयो । एन्जाइटी देखियो । ‘मर्नुपर्छ र सन्तानलाई के हुन्छ भन्नेजस्ता कुराले धेरै तनाव हुँदोरहेछ,’ उनले लकडाउन अनुभव साटिन्, ‘यसका खानपिन राम्रो बनाउने, व्यस्त रहने, निन्द्रा पु¥याउने गर्नुपर्छ ।’

कोभिडमा उनको मनमा निकै कुरा खेलिरहन्थे । डेल्टा भेरियन्टको पिक टाइम थियो । उषा दिनभर सामान्य थिइनँ । राति सुतिरहेको बेलामा पनि आत्तिएर उठ्ने हुन थाल्यो । उनलाई कोभिड लागेर मरे भने के गर्ने भनने चिन्ता बढ्न थाल्यो । यतिकैमा एकदिन ‘प्यानिक अट्याक’ पनि भयो । त्यो दिन उनी अचानक साढे ५ बजे ब्युझिइन्, श्वास छिटो—छिटो बढ्दै गयो । श्वास फेर्न असहज भएकोजस्तो भयो । उनका हातखुट्टा काम्न थाले । ‘मलाई कोभिड भएकोले अब म मर्न लागे भन्ने लाग्यो,’ उनले अनुभव साटिन्, ‘छोरीलाई उठाए । उनले चिसोपानीमा खुट्टा डुबाइन् र प्यानिक अट्याक आएको भनेर भनिन् । म एकैछिनमा नर्मल भए ।’ त्यो घटनाबाट उषाले सामाजिक सन्जालले सब कन्सियस दिमागमा कति असर गर्छ भन्ने ठूलो पाठ सिकिन् ।

डाक्टर कहाँ गइन् । डाक्टरले धेरै नसोच्न सल्लाह दिए । त्यसपछि उनले आफ्नो जीवनशैलीलाई सक्रिय र सन्तुलित बनाइन् । सिलिपिङ म्युजिक र सद्गुरुका ज्ञान सुन्दै निदाउन थालिन् । विस्तारै उनको तनाव हट्दैं गयो, मस्त निन्द्रा लाग्न थाल्यो । निन्द्रा मज्जाले पुगेपछि मुड त्यसै फ्रेस हुन थाल्यो । फ्रेस भएपनि खुसी हुन थालिन् । उषाको अनुभवले भन्छ—जब मानिस सबै काम सकेर बेडमा पुग्छ । अनेकथरि सोच्न थाल्छ । यसले मनमा अनेक डर, छट्पटी जन्माउने गर्छ । त्यही कारण बेडमा गइसकेपछि केही कुरा नसोच्न उनी सल्लाह दिन्छिन् । ‘सोच्न छाडियो भने तनावबाट मुक्त हुन सकिन्छ । सोच्न थाल्यो भने नकारात्मक कुरा बढी आउने गर्दोरहेछ,’ उनले थपिन्, ‘मैले दिमाग ठिक हुँदा शरीर ठिक हुने कुरा जाने । त्यही कारण विगत र भोलिका दिन चिन्ता छाडेर वर्तमानमै जिउनुपर्ने सल्लाह उनको छ ।