काठमाडौं— स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले निजी अस्पतालहरुको शुल्क निर्धारण गर्न अटेरी गरेको छ । निजी अस्पतालहरुको दबाबमा मन्त्रालयले पटक—पटक प्रयास गरेपनि शुल्क निर्धारणका विषयमा निर्णय लिन भने सकेको छैन ।
शुल्क निर्धारण गर्न नसक्दा अस्पतालअनुसार फरक—फरक शुल्क रहेको छ । २०७४ माघ २६ गते शुल्क निर्धारण समितिको पहिलो बैठकले चिकित्सा महाशाखा प्रमुखको संयोजकत्वमा कार्यदल गठन गरी एक महिनाभित्र प्रतिवेदन पेस गर्ने निर्णय गरेको थियो । तर, उक्त काम अगाडी नबढेको मन्त्रालयका अधिकारीहरुले बताएका छन् ।
जनताबाट निजी अस्पतालले बिरामीसँग चर्को शुल्क लिएको जानकारी आएपछि शुल्क निर्धारण सम्बन्धमा गत २०७४ माघ २६ गते स्वास्थ्य सचिवको संयोजकत्वमा पाँच वर्षमा पहिलो पटक बैठक बसेको थियो । अधिकारीहरु भन्छन्, ‘निजी अस्पतालको दबाब र प्रभावमा परेर स्वास्थ्य सचिवले शुल्क निर्धारणबारे निर्णय लिन सकेका छैनन् ।’ निजी अस्पतालहरुको दबाबमा मन्त्री र सचिवलाई प्रभावमा पारेर समितिको बैठक नै बस्न दिइएको छैन् ।
मन्त्रालयले सबै अस्पतालहरुलाई शुल्क निर्धारण गरेको सूची उपलब्ध गराउन सर्कुलर जारी गरेको थियो । सबै अस्पतालले सूची नबुझाए पनि केही ठूला अस्पतालले बुझाएका छन् । उनीहरुले सूची बुझाएको एक वर्षभन्दा बढी भएको छ । तर, मन्त्रालय यस विषयमा निर्णय लिन अटेर गरिरहेको छ ।
शुल्कको आधार दराजमा थन्काइयो
एक वर्षअघि निजी अस्पतालहरुले शुल्कको आधार स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयमा बुझाए । सो आधारलाई टेकेर मन्त्रालयले शुल्क निर्धारण सम्बन्धी व्यवस्था गर्ने बताएको थियो । २०७४ माघ २६ गते शुल्क निर्धारण समितिको पहिलो बैठकले चिकित्सा महाशाखा प्रमुखको संयोजकत्वमा कार्यदल गठन गरी एक महिनाभित्र प्रतिवेदन पेस गर्ने निर्णय गरेको थियो ।
हाल उक्त कार्यदलको चिकित्सा तथा गुणस्तर महाशाखा प्रमुख डा. दिपेन्द्र रमण सिंह संयोजक छन् । उनले अनौपचारिक रुपमा काम गरिरहेका छन् । तर, शुल्कका निर्णय लिन उनले पनि सकेका छैनन् । अस्पतालहरुले बुझाएको सुची दराजमा थन्काइएको छ ।
निजी अस्पतालले गेट पास चार्जमा पनि ठगी गर्छन्
सरकारले शुल्क निर्धारण नगर्दा निजी अस्पताल, फार्मेसी, क्लिनिकले मनोमानी रूपमा शुल्क असुल्दै आएका छन । मन्त्रालयले गरेको अनुगमनका क्रममा बिरामीबाट विभिन्न नाममा अतिरिक्त शुल्क असुलेर ठगी गरिरहेको पाइएको मन्त्रालयका एक अधिकारी बताउँछन् ।
बेड जार्च डिलक्स र वेड चार्ज, गेट पास चार्ज, अपरेसन चार्ज, प्रक्रिया चार्ज, बिरामी कुरुवा चार्ज, प्रशासनिक, डाक्टर, नर्सिङ, सर्जरी चार्ज, उपकरण चार्ज, ल्यावलगायत विभिन्न शीर्षकमा बिरामीसँग रकम उठाउने गरेका छन् । ‘यसलाई रोक्नु हाम्रो मुख्य चुनौती छ,’ स्वास्थ्यका ती अधिकारीले हेल्थआवाजसँग भने ।
एउटै सेवा तर फरक मुल्य
बी एण्ड बी अस्पतालले एक्जेक्युटिभ स्वीट वेडका नाममा एक रातको १७ हजार ८ सय ५० रुपैयाँ लिने गरेको छ । सोही शीर्षकको वेडमा बयोधा अस्पतालले रातको १५ हजार लिन्छ । यता नर्भिक अस्पतालले ३५ हजार लिने गरेको अस्पतालले मन्त्रालयमा बुझाएको सूचीले स्पष्ट पार्छ ।
बी एण्ड बी अस्पतालले सिंगल वेड शुल्क ४ हजार ८ सय ३० लिदै आएको छ । सोही वेड बयोधाको १५ सय रहेको छ । यता नर्भिकले २ हजार लिदै आएको छ । त्यसैगरी बी एण्ड बीले मेजर अप्रशेन गरेबापत २ लाख ४६ हजार ७ सय ५० लिने गरेको छ ।
काम भइरहेको छ
डा दिपेन्द्र रमण सिंह
संयोजक, शुल्क निर्धारण समिति
अस्पतालहरुले सूची बुझाउने काम भइरहेको छ । केही आइसकेका छन् । हामीले त्यसलाई अध्ययन गर्दैछौं । काम नभएको भन्ने हैन, मन्त्रालयले विशेष चासो दिएर त्यसलाई हेरेको छ । मूल्यलाई स्वास्थ्य विमाको प्याकेजमा जोड्ने कि भन्ने विषयमा पनि केन्द्रित भएका छौं । विमासँग जोड्दा केही शुल्कमा तलमाथि हुन जान्छ ।
