काठमाडौं—नजिकिदैं गरेको राष्ट्रिय योग दिवसलाई लक्षित गर्दै दिवसको अवसरमा हुने साप्ताहिक कार्यक्रमबारे जानकारी दिने उद्देश्यले आयुर्वेद तथा वैकल्पिक चिकित्सा विभाग, टेकुले आज पत्रकार सम्मेलनको आयोजना गरेको छ । प्रत्येक वर्षको माघ १ गतेका दिन मनाउँदैं आएको ‘राष्ट्रिय योग दिवस’का अवसरमा हुने साताव्यापी कार्यक्रमको जानकारी दिने उद्देश्यले उक्त सम्मेलनको आयोजना गरेको हो ।
पूर्वीय राष्ट्रहरुबाट सुरु भएर हाल विश्वब्यापी रुपमा फैलिएको योगको आवश्यकता र महत्वबारे जानकारी दिन नेपालले विगत चार वर्षदेखि राष्ट्रियस्तरमा नै योग दिवस मनाउदैं आएको छ ।
कार्यक्रममा आयुर्वेद तथा योग विभागका निर्देशक डा. वासुदेव उपाध्यायले योग व्यक्तिको स्वास्थ्यसँग मात्रै नभै सम्पूर्ण जीवन जिउने पद्धतिसँग सम्बन्धित रहेको उल्लेख गरे । यसका साथै उनले यस क्षेत्रअन्तर्गत भएको अतिरञ्जित विज्ञापनप्रति गुनासो व्यक्त गरे ।
आयुर्वेद तथा योग क्षेत्रअन्र्तगत ब्यवसाय गर्नेहरुको संख्या बढेको भन्दै ती ब्यवसायीहरुले आफ्नो ब्यवसाय गर्नको निम्ति गर्ने गरेका अपत्यारिलो तथा विभिन्न खालका भ्रामक प्रचार प्रसारप्रति डा. उपाध्यायले आपत्ति जनाएका हुन् । ‘त्यस्ता विज्ञापनले नै आम जनमानसमा प्राकृतिक चिकित्सा क्षेत्रप्रति भ्रम फैलाउन मद्दत गरेको छ,’ उनले भने ।
ब्यक्तिको निजी जीवनसँग मात्र सम्बन्धित नभै उसको शारीरिक, मानसिक र सामाजिक पक्षसँगसमेत सम्बन्धित रहेको योगजस्तो संवेदनशील पाटोप्रति आम व्यक्तिको धारणालाई भने उनले ‘अन्धगज्निया’ को संज्ञा दिए । ‘विश्वमा नै परिचित भइसकेको योगको बारेमा आम जनमानसमा अन्धगज्निया सरह गलत धारणा रहेको छ,’ उनले भने । उनका अनुसार, मानिसहरुले हालसम्म योगलाई शारीरिक पक्षसंग मात्रै जोडेर हेर्ने गरेका छन् । जबकि यसले ब्यक्तिको शारीरिक पाटो सँगसँगै मानसिक तथा सामाजिक स्वास्थ्यमा समेत सकारात्मक परिवर्तन ल्याउनमा मद्दत गर्दछ ।
आम व्यक्तिमा रहेको यस्तो गलत धारणा हटाउन र यसको महत्वलाई मध्यनजर गर्दै यसको ज्ञान मुलस्तरबाटै हुनुपर्छ भन्ने धारणाका साथ विद्यालयस्तरबाटै यससम्बन्धि पठन पाठन सुरु गरेको डा. उपाध्यायले जानकारी दिए । ‘बढ्दो ब्यस्त जीवनशैलीमा यसको आवश्यकता झनै दिनानुदिन बढ्दै गएको कारण पनि हामीले यस विषयसँग सम्बन्धित पठनपाठन हाल ५ वटा विद्यालयमा सुरु गरेका छौं,’ उनले भने ।
यसरी सबैमा आयुर्वेद तथा चिकित्सा क्षेत्रमा भएको वास्तविक र सकारात्मक सन्देह गर्नको निम्ति सरकारले पनि यस क्षेत्रमाथि हुने गरेका खुलेआम भ्रामक ब्यापार तथा ब्यवसायलाई गम्भीर रुपमा लिदै त्यसको विरुद्ध आवश्यक मापदण्ड बनाउनुपर्ने उनले बताए ।
