गर्भावस्थामा सबै महिलाले विभिन्न किसिमका शारीरिक समस्याको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ । सबैभन्दा ठूलो समस्या प्रसवको समयमा गम्भीर रक्तस्राव हो, जसका कारण धेरै महिलाको मृत्यु हुन्छ । संयुक्त राष्ट्रसंघीय निकायले बिहीबार सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनमा प्रत्येक दुई मिनेटमा एक महिलाको गर्भावस्था वा सुत्केरी हुँदा मृत्यु हुने गरेको खुलासा भएको छ ।
‘ट्रेन्ड्स इन म्याटरनल मर्टालिटी’ शीर्षकको यो प्रतिवेदनअनुसार सन् २०२० मा विश्वभर २ लाख ८७ हजार महिलाको गर्भावस्था र सुत्केरीसँग सम्बन्धित जटिलताका कारण मृत्यु भएको छ ।
यो प्रतिवेदनले महिलाको मृत्युको कारणमा गम्भीर रक्तस्राव, उच्च रक्तचाप, गर्भावस्थासँग सम्बन्धित संक्रमण, असुरक्षित गर्भपतनका साथै एचआइभी, एड्स र मलेरिया रहेको उल्लेख गरेको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्ल्यूएचओ) का महानिर्देशक टेड्रोस अधानोम गेब्रेयससले एक विज्ञप्तिमा गर्भावस्था सबै महिलाहरूको लागि सकारात्मक अनुभव हुनुपर्दछ भनेर भनेका छन् ।
यद्यपि आज पनि यो संसारभरका लाखौं महिलाहरूको लागि खतरनाक अनुभव हो । यीमध्ये सबैभन्दा बढी स्वास्थ्य सुविधा नपाउने वा पहुँच भए पनि गुणस्तरीय उपचार नपाउने महिला छन् ।
स्वास्थ्य सेवामा पहुँच सुनिश्चित गर्न आवश्यक छ
प्रत्येक महिलाले सुत्केरी हुँदा र पछि आवश्यक स्वास्थ्य सुविधा पाउनुपर्ने तथ्यांकले देखाएको उनले बताए । सामुदायिक केन्द्रित प्राथमिक स्वास्थ्य सेवाले महिला, बालबालिका र किशोरीहरूको आवश्यकता पूरा गर्न सक्छ । थप रूपमा, उनीहरूले जन्मनु अघि वा पछि बच्चाहरूको लागि खोप, पोषण र परिवार नियोजन जस्ता आवश्यक स्वास्थ्य सेवाहरूमा पहुँच सक्षम गर्न सक्छन् ।
कोभिड–१९ ले झन्झटिलो बढाएको छ
युएनएफपीएका कार्यकारी निर्देशक नतालिया कान्म भन्छिन् ‘गर्भावस्था र सुत्केरीको समयमा विभिन्न जटिलताका कारण धेरै महिलाको मृत्यु हुने गरेको सत्य हो । एकै वर्षमा २ लाख ८० हजारभन्दा बढीको मृत्यु भएको छ । कोभिड–१९ को महामारीले केही समस्या र जटिलता पनि बढाएको छ । गर्भावस्थामा धेरै महिलामा कोरोना संक्रमण देखिएको छ । प्रतिवेदनले मातृ मृत्यु नियन्त्रणका लागि सबै देशले विश्वव्यापी लक्ष्य पूरा गर्नुपर्ने सुझाव दिएको छ ।’
