काठमाडौं—पहिलो पटक सात वटै प्रदेश खोप सुनिश्चितता प्रदेश घोषणा हुने भएका छन् । मंगलबारसम्म दुई वटा प्रदेश पूर्ण खोप सुनिश्चितता प्रदेश घोषणा भइसकेका छन् ।
२४ असारमा मधेश प्रदेश पूर्ण खोप सुनिश्चितता हुने देशकै पहिलो प्रदेश बनेको थियो । १६ साउनमा बागमती प्रदेश पूर्ण खोप सुनिश्चितता हुने दोस्रो प्रदेश बन्यो । बागमती र मधेशबाहेकका अन्य ५ वटा प्रदेशले पनि पूर्ण खोप सुनिश्चितता घोषणा गरेको तयारी लगभग अन्तिम चरणमा पुर्याएका छन् ।
अन्तिम अवस्थामा कुनै परिवर्तन नभएमा ५ भदौंमा लुम्बिनी प्रदेशले पूर्ण खोप सुनिश्चितता घोषणा गर्ने तयारी गरेको छ भने ६ भदौंमा कर्णाली प्रदेशले पूर्ण खोप सुनिश्चितता घोषणा कार्यक्रम तय गरेको छ । १२ भदौंमा सुदूपश्चिम र १३ भदौंमा गण्डकी प्रदेश खोप सुनिश्चितता प्रदेश घोषणा हुनेछन् । ९ भदौंमा कोशी प्रदेशले पूर्ण खोप सुनिश्चिता प्रदेश घोषणा कार्यक्रम गर्ने गरी तयारी अगाडि बढाएको छ ।
६७४३ वडा, ७५३ स्थानीय तह र ७७ जिल्लाहरु पूर्ण खोप सुनिश्चिता घोषणा भएपछि सात वटै प्रदेशहरु पूर्ण खोप सुनिश्चितता प्रदेश घोषणा गर्न लागेका हुन् । पूर्ण खोप सुनिश्चिताको घोषणा गर्नका लागि लक्षित वर्गका सबै बालबालिकाहरुले पूर्ण खोप पाएको हुनुपर्छ ।
स्वास्थ्य सेव विभागको परिवार कल्याण महाशाखाअन्तर्गतको बाल स्वास्थ्य तथा खोप शाखाका प्रमुख डा. अभियान गौतमकाअनुसार खोप सुनिश्चिता हुनका लागि जन्मेदेखि १५ महिना पुग्दासम्म ९ वटा खोपका सबै मात्रा लक्षित सबैं जनसंख्याले लगाएको हुनुपर्छ । ‘लक्षित जनसंख्या भन्नाले जन्मेदेखि १५ महिनासम्मका बालबालिकाले ९ वटा खोपका सबै मात्रा लगाएको सुनिश्चित हुनुपर्छ,’ उनी भन्छन् ।
बालबालिकालाई जन्मेदेखि १५ महिनासम्म बिसीजी खोप एकपटक लगाए पुग्छ भने पोलियो थोपा तीन पटक दिनुपर्छ । यसैगरी, पिसीभी तीन पटक, रोटा २ मात्रा, दादुरा—रुबेला दूई मात्रा, जापानिज इन्सेफ्लाइटिस एक मात्रा, टाइफाइड एक मात्रा, एफआईपीभी दुई मात्रा, डिपीटी हेप—बी हिब तीन मात्रा दिनुपर्छ । सरकारले वार्षिक कार्यतालिका नै बनाएर खोप कार्यक्रम सञ्चालन गर्दै आएको छ ।
‘९ वटा खोपको १८ वटा मात्रा बालबालिकालाई दिनुपर्छ,’ डा. गौतम भन्छन्, ‘विश्वस्तरीय गुणस्तरको खोप नेपालले बालबालिकालाई निःशुल्क दिइरहेको छ ।’ यसमध्ये केही खोपमा गाभीले सहयोग गर्दै आएको छ ।
खोप ऐनले कानुनतः बालबालिकाको खोप अधिकारका रुपमा सुनिश्चित गरेको छ । ‘खोप सुनिश्चितता एक पटक गरेर हुँदैन्, हरेक वर्ष गर्नुपर्छ,’ डा. गौतम थप्छन्, ‘पूर्ण खोप सुनिश्चित गर्नका लागि हरेक चोटी निरन्तर काम गर्नुपर्छ ।’ खोपहरुले बालबालिकालाई विभिन्न महामारी, सरुवा र अन्य रोगहरुबाट बचाउँदैं आएका छन् । निरन्तरको प्रयासका कारण नेपालले बालबालिकाको खोप सुनिश्चितामा दक्षिण पूर्वी एसियामै उत्कृष्ट नतिजासमेत पस्कदैं आएको छ ।
