विश्वको ९९ प्रतिशत जनसङ्ख्याले विषाक्त हावामा श्वास फेरीरहेको विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ)ले जनाएको छ । ७ अप्रिलमा विश्व स्वास्थ्य दिवसअघि विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ)ले गरेको एक अनुसन्धान अनुसार ९९ प्रतिशत जनसंख्याले फोहोर हावामा श्वास फेरिरहेका छन् ।
यसको अर्थ पृथ्वीमा ७९७ करोड मानिस वायु प्रदूषणमा बाँचिरहेका छन् ।
डब्लुएचओको टोलीले ११७ देशका ६,००० भन्दा बढी सहरको वायुको गुणस्तर अनुगमन गरेको थियो। सो अनुसन्धानको नतिजाहरूमा धेरै देशहरूले पहिलेको तुलनामा वायुको गुणस्तरमा नजर राखिरहेका छन्। तर, यहाँ बसोबास गर्ने मानिसको शरीरमा नाइट्रोजन डाइअक्साइड र निकै स–साना कण प्रवेश भइरहेका छन् । यो समस्या न्यून र मध्यम आय भएका देशहरूमा बढी देखिएको छ।
नाइट्रोजन डाइअक्साइड (एनओटु) एक विषाक्त ग्यास हो। यो जीवाश्म ईन्धन (जीवाश्म ईन्धन) जलाएर बाहिर निस्कन्छ। अर्थात्, यो सामान्यतया ड्राइभिङ गर्दा, पावर प्लान्ट वा कृषिबाट बाहिर आउँछ।एनओटुले दम जस्ता श्वासप्रश्वाससम्बन्धी रोगहरूको जोखिम बढाउँछ। जसकारण मानिसहरुलाई जहिले पनि खोक्दा हाच्छ्युँ गरिरहन्छ ।
कुन हावामा हुने कणहरू हानिकारक छन्?
हावामा पाइने पार्टिक्युलेट पदार्थ (पीएम) मानिसको फोक्सोका लागि विषभन्दा कम होइन । डब्लुएचओ यस अनुसन्धानमा पीएम १० र पीएम२.५ को अनुसन्धान गर्यो। यी हावामा रहेका कणहरू हुन् जसको साइज १० माइक्रोमिटर वा सोभन्दा कम र २.५ माइक्रोमिटर वा सोभन्दा कम हुन्छ। यी कारणले गर्दा अकाल मृत्यु पनि हुनसक्छ ।
दुवै समूहका कणहरू जीवाश्म इन्धन जलाएर आविष्कार गरिन्छ, जुन हाम्रो स्वास्थ्यको लागि धेरै खतरनाक छ। कण ट्राफिक, औद्योगिक उत्पादन, पावर प्लान्ट, कृषि वा फोहोर जलाएर उत्पादन गर्न सकिन्छ।
संगठनका अनुसार पीएम२.५ कणहरू तपाईको फोक्सोमा प्रवेश गर्न र रगतमा प्रवाह गर्न सक्छन्। यसले मुटु र मस्तिष्क दुवैलाई जोखिममा पार्छ। यसले ब्रेन स्ट्रोक र हृदयघात हुन सक्छ। बालबालिकाहरु पनि दमको सिकार भइरहेका छन्।
ल्यान्सेट जर्नलमा भएको अनुसन्धानले हावामा बढ्दो नाइट्रोजन डाइअक्साइड (एनओटु) को मात्राले बालबालिकामा दमको जोखिम बढाएको बताएको छ। यस कारण लगभग २० लाख केसहरू एनओटुका कारण छन्। साथै, प्रत्येक वर्ष ८.५ प्रतिशत नयाँ केसहरू थपिन्छन्।
-एजेन्सी
