काठमाडौं–स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री मोहनबहादुर बस्नेतले जनसंख्याको बसाइँ सराइँ रोक्नका लागि तीन वटै सरकार सजग हुनुपर्ने बताएका छन् । मंगलबार स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवासन संगठनको सहयोगमा राजधानीमा आयोजना गरेको जनसंख्या र बसाइँ सराइँ व्यवस्थापनको सबलीकरण सम्बन्धी परिसंवाद कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै स्वास्थ्यमन्त्री बस्नेतले उक्त कुरा बताएका हुन् ।
मन्त्री बस्नेतले विकासको न्यायोचित वितरण नभएका कारण बसाइँ सराइँको चाप सहरी क्षेत्र र तराईमा बढेको र पहाडको घटेको बताउँदै बेलैमा व्यवस्थापन गर्न नसकिए त्यसले समस्या निम्ताउने बताए । उनले भने, ‘ बसाइँ सराइँ व्यवस्थापन गर्ने काम राज्यको कुनै एक निकायको प्रयासले मात्र सम्भव छैन । यसमा राज्यका तीनवटै सरकारको सहकार्य आवश्यक छ । जनसंख्या व्यवस्थापन बहु सरोकारवाला मुद्दा हो । यसको समाधान सहकार्यका माध्यमबाट गर्नुपर्छ । ’
हिमाल र पहाडबाट जनसंख्या सहरी क्षेत्रमा बसाइँ सराइँ बढ्दै जाने र सहरी क्षेत्रमा जनसंख्याको चाप थेग्नै नसकिने गरि बढ्नु भविष्यका लागि समेत चिन्ताको विषय भएकोले यसको समाधानमा अहिलेदेखि नै सरोकारवाला लाग्नुपर्नेमा मन्त्री बस्नेतको जोड थियो ।
चिकित्सा शिक्षा पढ्न नपाएर पनि धेरैजसो युवा जनशक्ति विदेश पलायन भइरहेको दाबी गर्दै निकट भविष्यमै चिकित्सा शिक्षा ऐन संशोधन गरेर नेपाल भित्रै पढ्न पाउने वातावरण बनाउने दाबी मन्त्री बस्नेतले गरे ।
कार्यक्रममा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयकी सचिव देवकुमारी गुरागाईले नेपालीको औसत आयु बढ्दै जानु र जन्मान्तर घट्दै गइरहेको बेला यसका विषयमा पनि विज्ञहरूले चासो राख्नुपर्नेमा जोड दिइन् ।
मन्त्रालयका अतिरिक्त सचिव डा. टंक बाराकोटीले सरकारले अगामी १६ औँ पञ्चवर्षीय योजनामा यो विषयलाई प्राथमिकताका साथ सम्बोधन गर्नुपर्ने आवश्यकता माथि जोड दिए ।
अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवासन संगठनकी प्रतिनिधि हेनेल फोर्सले खुला सिमानाका कारण पनि नेपालमा बसाइसराइ बढेको बताउँदै राज्यले बसाइसराईलाई व्यवस्थित गर्न सके विकासले गति लिन सक्ने बताइन । कार्यक्रममा तथ्यांक कार्यालयका निर्देशक ढुण्डिराज लामिछानेले बसाइसराइ व्यवस्थित सम्बन्धी कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका थिए ।
